แรม 13 ค่ำ เดือนเกี๋ยง(เหนือ) ปีเปิกเส็จ (ปีจอสัมฤทธิศก) จุลศักราช 1380
เป็นวันมหาสิทธิโชค ดี สำหรับงานสำคัญที่เป็นโครงการระยะยาว
เป็นวันดี เป็นมงคล จะมีโชคลาภมหาศาล เหมาะแก่การทำการมงคลทั้งปวง(ควรใช้ข้อนี้เป็นหลักในการทำพิธีมงคล)
เป็นวัน ไชยยาดิถี
เริ่มสร้างอาวุธ เรียนศิลปศาสตร์ ก่อสร้างเมืองใหม่
วันนี้ ทำงานมงคลพิธี ให้หายามชนะวัน จึงดี
วัน ฟ้าตี่แสง เศษ 3 ไม่ดี
เป็น วันไม่พึงประสงค์ ห้ามทำพิธีใดๆ จะเสียทรัพย์สินเงินทอง หรือเกิดอันตรายแก่ตนเอง จะประสบอุปสรรค อุบัติเหตุ ไฟใหม้ เสียข้าวของ ทรัพย์สมบัติ เป็นอันตรายต่อผู้ใหญ่ในบ้านเมือง
วันดีกระด้าง ไม่เป็นวัน สูญ วันไสย และวันปลอด (ดี)
วันนี้ ฤกษ์ 15 ชื่อ เทวีฤกษ์ เป็นฤกษ์ สตรีชั้นสูง
ใช้ในการมงคลของสตรี เปิดโรงเรียน หอพักสตรี เปิดร้านขายเครื่องเพชรนิลจินดา ดี
วันนี้โยค 6 ชื่อ สาธุโยค ดี
ประกอบการเป็นมงคลวันนี้ แต่งตัวด้วยชมพู ใช้รัตนประพาฬ (ประการัง สีแดงอ่อน) เป็นเครื่องประดับ
วันไท ชื่อ ฺเต่ายี
หื้อปลูกหมากว้ยังสวน ตกทะลายมากดี
1.วันเก้ากอง ชื่อวัน ขว่ำได้
อย่าแต่งงาน หากเดินทางไกล จะได้ลาภ
2. วันเสียประจำเดือน เกี๋ยง
ตรงกับ วัน อาทิตย์ และวันจันทร์
ไม่ควรทำพิธีมงคลต่างๆ เด็ดขาด จะเกิดทะเละวิวาท ผิดเถียง
3.วัน จม และ วันฟู ประจำเดือน เกี๋ยง
วันจม ตรงกับ วัน อาทิตย์ ให้ทำพิธีแต่งงาน บวชพระ
วันฟู ตรงกับ วัน จันทร์ ทำอะไรก็จะเจริญ เฟื่องฟูดี
4. เวลาเดินทาง ตามอัฏฐยาม
06.00 – 07.30 น. ไป ทางใหน ก็ไม่ดี จักเดือดเนื้อร้อนใจ
07.31 - 09.00 น. ไป ทางใดก็ ดี จักได้ลาภที่พึงพอใจ
09.01 – 10.30 น. ไป ทางทิศตะวันออก ดี จะมีโชค
10.31 – 12.00 น. ไป ทิศใต้ ดี จักมีโชค
12.01 – 13.00 น. ไป ทางทิศตะวันตก ดี ญาติพี่น้อง จะให้ข้าวของ
13.01 – 15.00 น. ไป ทิศใหน ก็ดีหมด
15.31 – 16.30 น. ไป ทิศไต้ ไม่ดี จักมีเคราะห์
16.31 – 18.00 น. ไป ทิศใหน ไม่ดี จะมีทุกข์
5. ยามชนะวัน
ตรงกับ เวลา 04.31 – 06.00 น. (ยามรุ่ง) ยามพระพุทธเจ้าชนะมาร แล้วตรัสรู้
6. วันนี้ราหูเกตุตก เตาไฟ
อย่าเผาไร่ อย่าทำห้องครัวเตาไฟ อย่าเผาถ่าน ไฟจะไหม้บ้านเรือน
7. วันห้ามเดินทาง ชื่อวัน บ่าปุ๊ด แบกไม้กานขึ้นเหนือ
ห้ามไปทิศเ เหนือ จะลำบาก ประสบภัยอันตราย ไม่ดีแล
8. วันม้วย พ่อค้า
อย่าเดินทางไปค้า
9. วันนี้ทำการเรียกขวัญ เรียกแล้ว
ขวัญจะ ไม่ กลับ มาหาเจ้าของ
10. วันผีกินสัตว์ ช้าง
อย่าซื้อมาเลี้ยง มาขี่
11. วันปลูกพืช
ปลูกพืชวันนี้ ไม่ดี (ปลูกเอาใบ ดี)
12. วันมหาโฉลก
ชื่อวัน เอาไม้เถื่อนมาเป็นมงคล (ดี)
13.วันหัวเรียงหมอน
แต่งงาน ให้งดเว้นเดือนคี่ และเดือน เกี๋ยง
(นับเดือนตามปฏิทินล้านนา)
14. นุ่งผ้าใหม่
วันนี้ ดี
15. ดำหัว(สระผม)
วันนี้ ไม่ดี จะเสียฤทธิ์เดช
16. ตัดผมวันนี้
ไม่ดี จะเสียฤทธิ์เดช กำลัง
17. ตัดเล็บวันนี้
ไม่ดี จักมีพยาธิ์ พ่ายแพ้ศัตรู
18.วันหัวเข้า และวันหัวออก เดือน เกี๋ยง
วันหัวเข้า ตรงกับ วันอังศุกร์ ให้ซื้อรถ ซื้อสัตว์ ซื้อทีดิน ซื้อบ้าน ซื้อของเข้าร้าน รับคนใช้ เข้าอยู่หอพัก หรือบ้านเช่าใหม่ เข้าตั้งบ้านเมือง วัดวาอาราม จุดเที่ยนบูชาให้รับโชค สืบชาตา
วันหัวออก ตรงกับ วันเสาร์ เหมาะ แก่การ ส่งสินค้า ส่งบ่าวสาว ยกทัพไปรบ ออกไปเจรจาคดีความ ออกไปแสวงโชคติดต่อค้าขาย จุดเทียนสะเดาะห์เคราะห์ให้แคล้วคลาดจากอุบาทว์เภทภัยอันตราย
19.วัน หล่มหลวง เดือน เกี๋ยง
ขึ้น และแรม 1 ค่ำ ที่ตรงกับวันอาทิตย์
ไม่ควรทำพิธีมงคล แม้นจำเป็นให้ใช้ยามชนะวัน
20. วันให้เงินแก่ท่าน (ผู้ใหญ่ พระสงฆ์ เจ้านาย)
วันนี้ เราให้เงินท่าน จะเสีย สี่ เท่า
หาก รับของจากท่านเรา จะ อยู่เย็นใจ
21. วันให้ของแก่ท่าน
วันนี้ ให้ของแก่ท่าน มีเท่าใด ก็เสี้ยง (เกลี้ยงหมด)
22. ศรี อยู่ที่ จมูก
ให้ล้างน้ำส้มป่อยให้สะอาด จะส่งเสริมคุณค่า ความดี ผู้คนชมชอบ
23. กาลกิณี อยู่ที่ ปาก
เอาน้ำส้มป่อย ลูบปาก หายพยาธิ์
24. จังไร อยู่ที่ หัวไหล่
ให้ระมัดระวังอวัยวะส่วนนี้ อาจเจ็บปวด ได้รับอันตรายได้
25. แผ่นดินไหววันนี้
คนร้าย คนขี้ขโมย คนไม่ดี จักได้เป็นใหญ่
26. โฉลกวันไชยฤกษ์
ชื่อวัน ไชยะปราบชมพู (ดี)
27. วันนี้ มีอุบาทว์ตก ใส่ ถนนหนทาง แลช่อตุง (อุบาทว์ตกใส่สิ่งใด สิ่งนั้นจะประสบภัยพิบัติ)
28. วันนี้ไฟฟ้าตก ตกใส่ กลางบ้าน
ไม่ควรทำการสิ่งใดที่เกี่ยวกับ บ้านช่อง ห้อง หอ จะเกิดอันตราย ไม่ตายก็จะเจ็บป่วยหนัก
29. ลงทุนค้าขายวันนี้
ลงทุน 100 เท่า จะได้ 1,000 เท่า ดี
30. ทิพจรเดินทางไปค้าขาย
วันนี้ อยู่ที่ ท้อง
ไปค้าขาย จะเป็นคดีความเพราะผู้หญิง
31. วันเดินทาง (กรณีจำเป็นรีบด่วน ไม่ทันต้องดูฤกษ์ยาม ให้ทำพิธีนี้ก่อนไป)
วันนี้ทำพิธีชื่อ “ เนื้อน้อยชนะราชสีห์แล ” ให้กลืนน้ำ 3 กลืน แล้วออกเดินทางไป ผู้มีกำลังน้อยจะชนะผู้มีกำลังมากแล
32. โฉลกวันทำงานที่ไม่ดีแก่คนทำ ตามระบบวันเม็ง
วันนี้ บ่ดีกินแขก หมู่เหล้าแตกเสียก่อน ห้ามเลี้ยงสุราแขกที่มาจะทะเลาะวิวาทกัน มิดี
33. ยามกาลสูญตก ชื่อยาม อังคารตรา (ยาม สัตตา ) เวลา (07.31 – 09.00 am.)
เป็นยามที่ไม่ควรทำการใดๆดังนี้ คือ ส่งบ่าวสาวเข้าหอ เอาสัตว์เลี้ยงมาอยู่ เอาข้าทาสบริวารมาอยู่ เอาของให้แก่ท่าน จะซื้อของเข้าบ้านมักจะสูญเปล่า สูญหาย อายุจะสั้น อยู่ด้วยไม่นาน
34. ของหาย สัตว์หายในวันนี้
ของนั้นอยู่ที่ประตูบ้าน ประตูเรือน ให้รีบหายังจักได้คืนอยู่ คนผิวดำเอาไปซุกซ่อนไว้ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ หรือไม่ก็ที่ตีนเตียงนอน หรือกันประตูเรือน (หลังบ้าน)
35.วันไฟม้างกัปป์ เดือน เกี๋ยง ตรงกับวัน ขึ้น และแรม 2 ค่ำ
อย่าทำพิธีงานบุญใหญ่ สร้างวัด โบสถ์ วิหาร พระธาตุ เจดีย์ พระพุทธรูป ตั้งบ้านเมือง ทำยุ้งฉาง ไม่ดี
36.วันเดือนตาย เดือน เกี๋ยง ตรงกับวัน ขึ้น 4 ค่ำ
ห้ามทำมงคลทุกอย่าง
37.วันวอดวาย อย่าทำพิธีมงคล
เดือน เกี๋ยง, ยี่, 3 ตรงกับ ขึ้น และแรม 9 ค่ำ
เดือน 4, 5, 6 ตรงกับ ขึ้น และแรม 10 ค่ำ
เดือน 7, 8, 9 ตรงกับ ขึ้น และแรม 7 ค่ำ
เดือน 10, 11, 12 ตรงกับวัน ขึ้น และแรม 8 ค่ำ
โฉลกคนเกิดวันอังคาร ( จาก 5 ตำราว่าไว้ ดังนี้)
- ใจเคิงงานเก่งกล้า ไพร่ฟ้าขึ้นมาหาเมื่อคล้ายศักดิ์งาม
- กล้าหาญสะหง้า อยู่ใหนบ่ถ้ากลั๋วภัย
- มักผลาญญาติมิตร ผิดแผกข้อศิธรรม
- มีวิชามาก
- กำปากเหมือนผี, บ่จ๋ากำดี, จ๊างมักโขดก้อม, ใจ๋กัดดำ เหมือนงูเห่าห้อม, พร่ำพร้อมมีวิชา
พระปางไสยาสน์ เป็นพระประจำวันเกิด
หากเป็นชาย จิตใจกล้าหาญ โกรธเร็วดั่งไฟ ใจไม่ย่อท้อ ได้พึ่งพ่อแม่ เป็นที่มั่นคง พี่น้องวงศาไม่มา ซื่อตรง ทำไหลหลงจนรำคาญ มีปัญญา เจรจาอ่อนหวาน ไม่เกียจไม่คร้าน ต่อนานจึงดี ชะตาอาภัพ เกิดกับที่นี่ ต้องย้ายจึงดี ไปอยู่ที่อื่นได้ดีสองครั้ง มั่งคั่งยั่งยืน แล้วกลับโหดหืนได้ยากสองหน จะต้องร้อนใจเพราะภัยประจัญ เครือญาติของตนทำเดือดร้อนใจ ต่อแก่ชราสุดสิ้นโภยภัย ได้ทรัพย์ที่สุด
เกิดกลางวัน ประสบเรื่องร้าย แต่กลายเป็นดี
เกิดกลางคืน ลำบากก่อนจึงสบายภายหลัง
หากเป็นหญิง เป็นคนเหนือคน ทำกิจการใหญ่ๆ ขยันการบ้านการเรือน นับว่าประเสรีฐ์ เป็นคนไม่ละเอียด แต่ไม่หยาบไม่หยิบโหย่ง แต่สัมพันธ์กับภายในน้อย ภายนอกดีแต่น้อยใน พึ่งญาติไม่ได้ ช่วยสามีได้กว่าครึ่ง หากินนอกบ้าน คนนับถือ ต้องขยันบากบั่นกิจการจึงเจริญรุ่งเรือง ทำกิจการจึงจะอยู่ดี
เกิดกลางวัน สงบเสงี่ยมเจียมตัว
เกิดกลางคืน สงบเสงี่ยมในการงานอาชีพ
คติคำสอน ต๋ามฮีต ต๋ามฮอย ของบ่าเก่าบ้านเฮา ถิ่นล้านนาไทย
“ หมาบ่เห่าบ่ดีเปี๋ยไม้ ละอ่อนบ่ให้บ่ดีปั๋นเข้าหนม ”
